Diyabetik Nöropati
Diyabet vücudumuza neler yapabilir:
Diyabetik retinopati: görme sinirlerimizi haraplayabilir
Diyabetik nefropati: böbreklerimize zarar verebilir
Diyabetik nöropati: sinir dokumuzda harabiyet oluşturabilir
Uyku bozuklukları ve uyku apnesine neden olabilir
Damar yapısını bozarak felçlere neden olabilir
Diyabetik Nöropati nedir?
Diyabetik nöropati, uzun süreli Tip I veya Tip diabetes mellitus seyri sırasında periferik sinir sisteminde hasar oluşmasıdır. Diyabetik hastaların yaşam boyu %60-70’inde diabetik nöropati gelişmektedir. Yaş, hastalık süresi, uzun boy, sigara, kolesterol, hipertansiyon gibi faktörlerle ortaya çıkma olasılığı artar.
Kötü kan şekeri kontrolü, obesite ve hipertansiyonun varlığı bu riski daha da yükseltir.
Diabette sinir hasarı ,
• metabolik nedenlerle periferik sinir aksonlarında beslenme bozukluğu,
• kılcal damar dolaşımında yetmezliğe bağlı iskemi,
• yüksek kan yağları ,
• otoimmun (bağışıklık sisteminin organizmanın kendisine saldırısı) olarak sinir hasarı,
• karpal tünel sendromu gibi mekanik nedenler,
• sinir dokusundaki hasara kalıtsal yatkınlık,
• alkol ve sigara kullanımı gibi faktörlerin etkisi ile oluşmaktadır
Diyabetiklerde basıya duyarlılığın birinci önemli nedeni, sinirlerinin şişmesidir. Sinir dokusu içine giren bol miktarda glikoz şekeri bir başka şeker olan sorbitole dönüşür. Sorbitol kimyasal özelliğinden dolayı kendine su çeker ve sinir dokusu su ile şişer. Şişen bir sinir zaten dar olan alanlarda kolayca basıya maruz kalabilir.
İkinci neden diyabetik sinirlerde taşıma sisteminin bozulmuş olmasıdır. Normalde sinir gövdesi ile ucu arasında bilgi alışverişi kimyasal maddelerin sinir içindeki bazı yapılar vasıtasıyla taşınması ile olur. Diyabetiklerde bu taşıma sistemi bozulmuştur. Eğer sinir, bir yerde sıkışmaya bağlı tahribata uğramışsa, o yerin tamiri için bu taşıma sistemi ile gerekli materyallerin gelmesi gerekir. Taşıma sistemi bozulursa artık sinir kendini onaramaz ve hafif bir bası bile ağır bulgulara sebep olabilir.
Diyabetik Nöropati Belirtileri nelerdir?
• El ve ayaklarda ağrı, uyuşma, iğnelenme, donma, yanma
• İlerlemiş vakalarda kaslarda güçsüzlük, dokularda beslenme bozuklukları,
• Ciltte renk değişiklikleri
Diyabetik Nöropati tipleri:
1) distal simetrik nöropati
2) Asimetrik mono/poli nöropati
3) Kranial nöropati
4) Otonom nöropati
Distal simetrik nöropati: El ve ayaklarda uçları tutan (distal), simetrik, hem duysal hem de motor sinirleri etkileyen tipi en sık gözlenen nöropati şeklidir.
El ve ayaklarda parmak uçlarından başlayarak uyuşma, yanma, karıncalanma, üşüme, iğnelenme olur.
Zaman içinde el ve ayak kaslarında erime ve güç kaybı gelişebilir.
Başlangıçta bu şikayetler ara sıra ortaya çıkarken, zamanla sabit hale gelirler. Bu sıkıntılar artarak uykularınızı bozmaya, sizi uykudan uyandırmaya başlar. Uzun zaman sonrasında ayaklarınızdaki uyuşukluk o kadar artar ki, ayakkabılarınızın ayağınızı sıktığını hisseder, suyun sıcaklık derecesini hissedemez hale gelirsiniz.
Ayak kubbesi giderek çöker ve yürürken düşebilirsiniz. Ellerinizdeki kuvvet kaybı nedeniyle, kavanoz açmada, anahtar çevirmede güçlük yaşarsınız ve zaman zaman tuttuğunuz şeyleri düşürmeye başlarsınız.
“Nöropati, diyabetiklerin ayaklarında gelişen yara ve ülserlerin en önemli nedenidir”
Kraniyel nöropati: Kafa sinirlerinin tek veya çoklu tutuluşları şeklinde görülür. Yüz felci (7. kraniyel sinir), göz kaslarında tutuluş (3. ve 6. kraniyel sinir felci) ve trigeminal sinir tutuluşları en sık görülenleridir. 3. kraniyel sinir felci (okulomotor sinir felci) göz kapağında düşüklük, ve bir gözde içe yukarı ve aşağı bakamama belirtileri gösterir. Bunun sonucunda çift görme yani diplopi oluşur. Ağrısızdır ve pupilla (göz bebeği) tutuluşu olmaz.
Asimetrik nöropati: Yalnız bir siniri etkileyen, birden çok tek siniri etkileyen tipleri de görülebilir. Özellikle bacak kaslarının tek taraflı etkilendiği, çok ağrılı ve güç kaybı ile seyreden diyabetik amyotrofi de bu gruptandır.
Otonomik nöropati: sindirim, dolaşım, barsak, mesane, üriner ve fekal sfinkterler, solunum, göz, seksüel ve terleme fonksiyonlarında bozukluklara yol açar.
Bu hastalarda küçük çaplı sinir liflerinin daha fazla etkilenmiş olması nedeniyle ağrı ve düşmüş kan şekeri düzeylerine karşı olan terleme halsizlik gibi belirtileri hissetmeme söz konusu olabilir. Bu durum tehlikeli hipoglisemilerin hasta tarafından farkedilmemesi sonucunda ciddi riskler oluşturabilir
- Bulantı, kusma, kabızlık, gece ishalleri
- Ani ayağa kalkmalarda tansiyon düşmesine bağlı göz kararması, baygınlık hissi (ortostatik hipotansiyon)
- İdrar tutmada güçlük (kaçırma veya yapamama)Mesane sorunları
- Erkekte sertleşme sorunları,
- Kadınlarda cinsel disfonksiyonlar
- Kilo kaybı
- Kalbe ait otonomik ve ağrı sinir liflerinin hasarı ile sessiz miyokard enfarktüsü denilen, hastanın farketmediği kalp krizleri karşılaşılabilen nadir durumlardandır.
Kan şekerinin iyi kontrolü diabetik nöropatiden ve diğer olumsuz etkilerden korunmanın en iyi yoludur!!!!!!
Diabetik nöropati gelişiminde değiştirilebilir riskler:
• Kan yağlarının düşürülmesi,
• Alkol ve sigara tüketiminin bırakılması
• Kilo kontrolü
• Düzenli egzersiz
Nasıl Tanı konulur?
• Hastalık öyküsü
• Ayrıntılı bir bir nörolojik muayene
• Muayenede kan basıncı, kalp hızı, kas gücü,
• Yüzeyel duyu bozukluğu (dokunma, ağrı ve ısı),
• Vibrasyon ve eklem pozisyonuna bakılır.
• Sinir iletim testi (EMG)
EMG: Üst ve alt ekstremitelerde motor ve duyu sinirlerinin elektriksel ileti özellikleri çalışılarak bu sinirler ait ileti zamanlarında ve iletilen elektriksel sinyal gücündeki değişiklikler ile periferik polinöropati veya tek sinir tutuluşları gösterilebilir..
Bu çalışmalar kalın çaplı sinir liflerinin fonksiyonları hakkında bilgi verirken, ince ve çıplak sinir lifleri hakkında bilgi vermez.
Bu nedenle EMG'nin normal bulunması periferik nöropati varlığını dışlamaz.
Küçük çaplı lif etkilenmesinin düşünüleceği bu durumda ek tetkiklere başvurmak gerekir(Kalp hızı değişkenliği ve terleme fonksiyon ölçümü).
EMG yan etkisi olmayan ve her yaştan bireye yapılabilen bir tetkiktir.
Tüm diyabetik hastaların yıllık EMG takibi önerilir.
Diyabetik nöropati tedavisi:
• Normogliseminin sağlanması
• Semptomatik tedavi
• Standart tedaviye dirençli ağrı tedavisi
• Nöropatiye bağlı olası komplikasyonların önlenmesi ve tedavisi
• DİYABETİK AYAK açısından izlem
• Otonom nöropatinin değerlendirilmesi ve tedavisi
