En sık görülen baş ağrısı nedenlerinden biri olan migren, kadınlarda erkeklerden 3 kat daha sık görülmektedir. Genellikle 30-45 yaş arası görülmekle birlikte çocuk yaş grubunda da başlayabilmektedir. Migrende genetik yatkınlık da rol oynamaktadır. Migren ağrısı tek tarafı, zonklayıcı tarzda, 4-72 saat süren şiddetli bir ağrıdır. Işık-ses hassasiyeti, bulantı, kusma, hareketle ağrıda artış olması sık görülen bulgulardır. Ayrıca kişiye göre farklılık olmakla birlikte görsel parıltı–görme alanında kayıp, göz hareketi kısıtlılığı, uyuşmalar, konuşmada bozulma, göz bebeklerinde büyüme, baş dönmesi, sersemlik, dikkat bozukluğu, bulanık görme, çift görme, bir tarafı görememe gibi şikayetler olabilir.
Migreni tetikleyebilen etkenler de her bireyde farklılık göstermektedir:
Diyetle ilgili, hormonal veya sistemik faktörler: Açlık-öğün atlama, çikolata (fenil etilamin), turunçgiller, süt, peynir (tiramin), domates, tirozin, monosodyum glutamat, aspartam, sülfitler, nitratlar (işlenmiş etlerde-sosis,salam), histamin (bira-şarap), alkol, aşırı kafein veya kafein yoksunluğu, sigara, adet dönemi
Duygusal stres durumları: Stres (işteki daha fazla), endişe, aşırı üzülmek veya aşırı sevinmek, tartışma
Fiziksel stres durumları: Seyahat, aşırı egzersiz yapma, fiziksel veya zihinsel yorgunluk, rutin yaşam biçiminde değişiklik, çok fazla veya çok az uyku, uyku zamanında değişiklik, boyun ağrısı
Dış uyaranlar: Hava-mevsim değişiklikleri, lodos, yüksek irtifa, çok sıcak duş veya banyo, klima, aşırı sıcak/soğuk, güneş, gürültü, elektromanyetik radyasyon, havasız ortam, hava kirliliği, yoğun kokular (parfüm, benzin, temizlik malzemeleri, yiyecek), parlak, göz kamaştıran ışıklar
Migren aurası:
Her migren hastasında olmamakla birlikte bazen migren ağrısı başlamadan 15-30 dk önce ortaya çıkan, ardından baş ağrısının geldiği birtakım bulgulara aura ismi verilmektedir. Sıklıkla görme ile ilgili bulgular şeklinde olur. En sık görülen aura türleri görme alanında zikzak çizgiler, parlak renkli oynayan ışıklar, kör noktalar, bulanık görme, kırık çizgiler, b uzlu cam arkasından bakma, konuşma bozuklukları, tek taraflı motor ve duyusal yakınmalardır.
Migren tanısı:
Hastanın öyküsünün dinlenmesi önceliklidir. Nörolojik muayeneler, görüntüleme ve laboratuvar incelemeleri genellikle normaldir ve bunlar diğer klinik hastalıkların nedenlerinin dışlanmasında yarar sağlar.
Migren tedavisi:
1- Tetikleyici faktörlerden kaçınma
2- Atak tedavisi
3- Proklaktik tedavi
Tetikleyici faktörlerden kaçınma ve düzenlemeler:
• Uykunun düzenlenmesi
• Düzenli egzersiz
• Düzenli beslenme
• Monosodyum glutamattan uzak durma
• Alkolden uzak durma
• Kafeini sınırlama
• Aşırı ağrı kesici kullanmamak
Atak tedavisi: Baş ağrısı ataklarında ağrı esnasında ağrıyı geçirmeye yönelik uygulanan tedavilerdir.
Proflaktik tedavi: Her ay en az 8 gün migren şeklinde olan, en az 15 gün süreyle baş ağrıları olması durumunda kronik migrenden söz edilir ve ağrı şiddeti ve sıklığını azaltmayı amaçlayan proflaktik tedavi uygulanır.
Uzun süreli ilaç kullanımının zorluğu, oluşabilecek yan etkiler ve tedaviye yanıtsızlık nedeniyle kronik migren tedavisinde Botulinum toksin uygulaması etkin, güvenilir ve kolay bir tedavi seçeneğidir.
Migrenin cerrahi tedavisi olduğuna dair iddialar olmakla birlikte bunlar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Migren ortaya çıkma mekanizması düşünüldüğünde, cerrahi bir müdahaleden fayda görme ihtimalini bugünkü bilimsel bilgiler ışığında yoktur.
